La Europa de Entreguerras: De la Hegemonía a la Primera Guerra Mundial


1.A situación política: de 1870 a 1940, época da hexemonía europea e da súa expanión da 2ª Revolución Indutrial, dos avances sociais …, todo esto rematou desembocando na 1ª Guerra Mundial (1914-1918)As potencias mundiais: en Europa
Occidental, Reino Unido perdeu a primacía industrial, pero eguiu sendo a 1ª potencia comercial e financieira do mundo; Alemaña converteuse na 2ª economía indutrial, Francia mantívose entre as grandes potencias, e Italia impulsou a súa industria. No resto de Europa o desenvolvemento foi menor .  Fora de Europa conolidáronse dúas novas potencias industriáis: Estados Unidos e Xapón.As relación internacionais en Europa: de 1870 a 1914 houbo dúas etapas:Sistemas bismarckianos (1871-1890): tras a unificación de Alemaña, o chanceler Bismarck organizou as relación internacionais de Europa co fin de illar a Francia e evitar que e aliase con Rusia en contra de Alemaña; para eso desenvolveu un sistema de alianzas que rematou fracasando.A paz armada (1891-1914): mantívose a paz, pero en previsión, os países europeos rearmáronse e agrupáronse en dous bloques de alianzas:A Tripla Entente: Francia, Rusia e Reino Unido.A Tripla Alianza: Alemaña, Austria-Hungría e Italia. A Segunda Revolución Industrial (1870-1914)Electricidade: utilizouse para a iluminación e mover motores, grazas os acumuladores e transformadores que permitiron transportala.Petróleo: usouse para mover motores que funcionaban con gasolina o diésel, e difundíuse grazas o perfeccionamiento do motor de combustión interna.A nova organización do traballo: destacan dúas formas:Taylorismo: aplicado por Frederick Taylor. É unha organización do traballo para lograr a máxima eficacia, que determinaba a forma exacta de facer as tarefas e cronometrábase o tempo que e debía empregar.Fordismo: aplicado por Henry Ford. Iniciou a producción  en masa e en serie na súa fábrica de automóviles, facendo que os obreiros se especializasen nunha soa tarefa, e achegándolles os productos mediante unha fita transportadora para evitarlles desprazamentos. Nacía así o traballo en cadea. Os cambios económicos.O auxe do gran capitalismo: os seus trazos básicos son:A concentración empresarial: para eliminar a competencia entre empresas e dominar o mercado. Destacan os seguintes tipos: cártel, trust e holding.A concentración financeira ou do capital: aparecen os grandes bancos como Deutsche Bank en Alemaña, que intensifican as súas relación coas empresas, concedéndolles créditos ou participando nelas como accionistas.O Imperialimo. Causas e formas de dominio.A nova expansión colonial: iniciouse no 1870 como imperialismo, e o seu obxectivo era asegurar o predominio duns países sobre outros, o que supuxo un maior control dos territorios conquistados. Inicióuse con Reino Unido e Francia e axiña se sumaron outros países europeos e extraeuropeos.As causas do imperialismo: Políticas e estratéxicas: desexo de ampliar o poder e prestixio dos países e de controlar as rutas comerciáis.Demográficas: as colonias proporcionaban territorios para minorar o paro, as tensións sociais internas…Económicas: o aumento da producción requiría buscar materias primas para a industria e novos mercados para os seus productos, sen barreiras aduaneiras, así como novos espazos onde investir o capital.Ideolóxicas: se manipularon as ideas de Darwin para proclamar a superioridade da raza branca e a súa misión de civilizar ao resto do mundo.As formas de dominio colonial:As concesións: vantaxes comerciáis obtidas de países independentes, que as potencias repartían entre si en áreas de influencia.(China)O protectorado: mantiña o gobernó indíxena, pero a potencia colonizadora controlaba a política exterior, o exército e a explotación de certos recursos.(Exipto)As colonias:  territorios sometidos á soberanía da metrópole, que podían ser:De posición: controlaban puntos estratéxicos.De poboamento: asentaban unha numeroa poboación estranxeira.De explotación: cedían a explotación exclusiva dos seus recursos á metrópole.O imperialismo. A repartición do mundo.Aexpansión por África: para evitar os enfrontamentos, as potencias colonizadoras reuníronse na Conferencia de Berlín (1885), onde se estableceu a libre navegación polos ríos Níxer e Congo, a liberdade de comercio no centro de África, e as normas de ocupación que impricaba que a posesión dunha franxa consteira daba dereito a ocupar o interior. Todo isto acelerou a ocupación do continente. As consecuencias do colonialismo:Para as sociedades indíxenas, o colonialismo foi negativo; eliminóuse o gobernó local e foi sometido ao control estranxeiro, alterouse a economía indíxena, xa que se substituíron os cultivos tradicionais polos de exportación, impediron a industrialización; a sociedade dividiuse nunha minoría estranxeira que controlaba o gobernó e a riqueza e habitaba en barrio luxosos, e a maioría indíxena que estaba obrigada a traballar e confinada en barrios apartado ou en reservas.Para as metrópoles, o colonialismo foi moi positivo, xa que supuxo poder político, riquezas, maior paz social, …, e tamén agudizou os enfrontamentos internacionais, políticos e económicos que conducirían a Primeira Guerra Mundial.A Primeira Guerra Mundial.As causas da guerra:Causa inmediata: o asesinato do arquiduque Francisco Fernando, herdeiro da coroa de Austria-Hungría por un estudante nacionalista serbio, polo que se declarou a guerra entre Austria-Hungría a Serbia, que o recibir o apoio de Rusia puxo en marcha o sistema de alianzas.Causas profundas: conflictos territoriais entre as grandes potencias (reclamación de Francia a Alemaña de Alsacia e Lorena), conflitos coloniai entre potencia colonizadora, conflito nacionalistas entre nacionalidade do grandes imperios e o poder imperial, e rivalidades económicas pola competencia comercial.Rearme dos países durante a paz armada e a formación de alianzas militares, que convertirían un incidente local nunha guerra de grandes proporcións.A evolución da contenda: a guerra durou máis de 4 anos e atravesou varias etapas:1914: comenzó da guerra en dúas frontes, a occidental e a oriental, con grandes ofensivas das tropas alemás e rusas.1914-1918: converteuse nunha guerra de posición e estabilizouse, transformándose as frontes en inmensas liñas de trincheiras protexidas por metralladoras. De 1914 a 1916 a guerra convertíuse nun conflito mundial tras a entrada de novos países na contenda; en 1917 Estados Unidos entrou a favor dos aliados, e Rusia retirouse tras o triunfo da Revolución Soviética. 1918: producíuse unha progresiva rendición dos imperios centráis. Alemaña quedou soa polo que Guillermo II abdicou, e instaurouse unha república que asinou un armisticio. Fin da guerra.A conferencia de París (1919-1920):1918: o presidente de Estados Unidos enunciou catorce puntos nos que debería asentarse a paz.A Conferencia de París: só asistiron os vencedores. Asínáronse cinco tratados de paz cos vencidos, impoñendolles cesións territoriais, reducíón dos exércitos e o pagamento de reparacións de guerra.O Tratado de Versalles:
Imposto a Alemaña, a quen responsabilizaban da guerra, e obrigábana a abandonar as súas colonias e devolver Alsacia e Lorena a Francia, reducir o seu exército e pagar elevadas reparacións.O novo mapa de Europa: quedou deseñado nos tratados de paz. Tras a súa aplicación xurdiron novos estados a partir da división dos antigos imperios austrohúngaro e ruso: Polonia, Autria, Hungría, Finlandia…


Deja una respuesta

Tu dirección de correo electrónico no será publicada. Los campos obligatorios están marcados con *